Eg er sliten!

Eg er sliten. Det kjennast i kroppen, det kjennast i hovudet og det kjennast i hjartet. 

For ikkje lenge sidan vart det kjend kva nyordet 2016 vart: Første gongen presentert av statsminister Erna Solberg allereie nyttårsdag i talen hennar på tv. Ordet var kvardagsintegrering, og ho snakka om korleis kvar og ein kunne vere med og integrere våre nye landsmenn. I enden av 2016 har VG introdusert eit nytt ord: Kvardagseinsemd. Den einsemda mange av oss kjenner på når livet rullar og går i det kvardagslege.
VG har presentert ein serie med intervju av vanlege menneske i forskjellige aldrar som fortel om si einsemd. Sjølvsagt kjenner eg meg igjen. Er det verkeleg noko menneske som aldri har kjend på einsemda? Når eg les korleis dei stygge nettrolla kroer seg, og bruker desse historiene til å slenge drit om dei som brukar motet sitt til å fortelje om seg sjølve, blir eg sint og oppgitt. Det er ganske mange som manglar emna til empati rundt om i kongeriket Noreg.

Eg er sliten, fordi den - einsemda - forfølger meg. Den var min "venn" - min forhatte venn - i oppveksten. Den som tok bestevenninna mi frå meg - og gav ingen ting igjen - ikkje noko anna enn tomheit. Då var eg 9 år. Han hadde rett han som sa "Fåfengt og forgjengeleg - alt er fåfengt!"*. For bestevenninna mi fekk eg aldri igjen. Og livet for ein 9-åring var å sakne. Men saknet var ikkje forgjengeleg.
Saknet tok eg med meg gjennom oppveksten. For der eg vaks opp, var det ingen å vere saman med. Og på skulen eg gjekk, var det ingen å vere saman med. Eg gjekk til skogen, men eg ropte ikkje, for svara eg kunne få, hadde eg ingen bruk for.

Så skulle eg prøve å bli eit sivilisert menneske. Alle andre var det - det er ikkje vanskeleg. Lytt og lær. Sjå og lær. Kven kunne lære meg å lytte når eg berre ville prate? Kven kunne lære meg å teie når munnen løp løpsk? Kven kunne lære meg å stoppe når eg ville springe?

Har du kjent på at du saknar noko? At du heller vil vere ein annan stad? Saman med andre menneske? At du ikkje greier å tilfredsstille deg sjølv?
Det er tungt - du blir sliten. Det er vondt. Og tomt. "Fåfengt og forgjengeleg". Livet handlar om å kompensere og erstatte. Kjem liksom aldri i gong med det som er sjølvet prosjektet livet. Men skalet mitt er ikkje forgjengeleg. Skalet er mi hylse. Min trufaste beskyttar. Du kjem ikkje inn. Eg kjem ikkje ut. Kanskje møtte du ein liten bit av meg - ein liten bit.

Og no er eg sliten. No er eg lei av den sosiale lykkekarusellen. Eg må hoppe av - ta eit steg til side. Karusellen gjer meg svimmel, tung, trist. Grå. Har du først hoppa av, kjem du deg aldri på att. Det er faren du utset deg sjølv for. 

Eg treng ikkje lykka, vil ikkje ha lykka. Eg høyrer ikkje til. Eg høyrer ikkje til nokon stad.
"Den som er lykkeleg er sjeldan einsam", heiter det. Eg var ikkje lykkeleg - ergo eg var einsam.

Så kva saknar eg?
Då eg hadde blitt aleine, tenkte eg "tenk om nokon kan komme og gjere dagen min litt lysare". Men det kom omtrent ingen. I eitt år sat eg i sofaen med telefonen i handa, pcen i fanget og stirra tomt inn i fjernsynet.
Ein gong sa eg eitt eller anna om einsemda til ei dame eg møtte på butikken. Ho kikka tomt ut i lufta - det var tydelegvis ikkje hennar ansvar. Og det er den erfaringa eg har gjort meg - det er ingen sitt ansvar.

Eit oppgjer med einsemda

Eg skulle ønske nokon inviterte meg og ungane på eitt eller anna - på tur, på middag, på hyttetur. Det er noko vi sjeldan eller aldri opplever. Vi blir aldri invitert på juleselskap til nokon. For ganske mange er det det jula handlar om - for ganske mange finst det ingen å gå på besøk til.

Til sist: Eg veit eg ikkje bør legge ut dette. At eg ikkje skal snakke om det. At ungane vil reagere og det meste vil ikkje bli betre. Men eg trur ikkje min tekst skil seg så veldig frå dei historiene andre fortel. Eg redd eg skal bli oppfatta som sutrande - men alt eg spør om er å bli inkludert og kunne kjenne på at eg er rekna med.
I dag er det nyttårsaften. Lenge såg det ut til at ungane og eg skulle vere aleine. Så ringte eg mamma, og vi var einige om at i staden for at dei tre og vi tre sitt aleine i kvar våre hus, kan dei komme til oss. Vi blir ikkje aleine. Eg lurer mang ein gong korleis verden hadde sett ut utan familien min.