Turblogg: Denne turen gjer eg gjerne igjen og igjen... I eit rike av fossar

Denne vakre turen har eg fortalt om tidlegare, men turen rundt alle fossane øvst i Sunndal er så vakker, at eg berre må fortelle igjen (og eg gjer det sikkert igjen!)!

(NB! Åtvaring: Når ein er på ein superfin venninnetur, blir det kanskje litt mange sjølviar og slikt....)

Eg kjenner meg veldig heldig som får vere turselskap med Anisa. Vi har gjort fleire turar saman som eg har fortalt om tidlegare, og tida går fort når vi er på tur saman.                                                                  Ho hadde aldri vore i Åmotan og gått turen rundt fossane øvst i Sunndal, og no var det endeleg tid for å gjere turen. Gjett om eg gledde meg! Dette ville vere ein tur ho ville like.
Så vi køyrde avgarde til Jenstad, ein av fjellgardane i Sunndal, parkerte der og gjorde oss klare for å starte oppover lia. Før eg drog heimefrå, tok eg i optimismens namn på meg shorts... Då eg parkerte på Jenstad, stod temperaturen i bilen på 8 grader... Langbuksa og ullgenseren var på før vi starta å gå. 

På vandring frå Jenstad til Linndalsfallet

Det er to alternativ for å gå denne turen. Alternativ 1, det vil seie det vi ikkje velte, er ned til Åmotan og opp lia til Lundlia, før ein så går vegen og stien vidare. Alternativ 2, det vil seie det vi gjorde, er stien oppover lia rett frå Jenstad og opp til Mælan, kor ein møter bilvegen på 765 moh.

Ein kan køyre innover i fjellet, men det synes eg er ein ganske lite sjarmerande måte å gjere det på. På parkeringsplassen på Jenstad set ein frå seg bilen, betalar 30 lykkelege kroner via kortbetaling eller vipps, takkar for seg og går. Stien startar faktisk rett ved sidan av parkeringa. Der kan ein starte rett opp lia. Vi fulgte vegen opp til bommen før vi tok stien fatt.

Det er fantastisk godt skilta! Dette skiltet står ved sidan av bommen, og vårt første stopp er Linndalsfallet. Desse 1,3 km brukte vi omlag 45 minutt på. Null stress - berre kos :)

Prins er altså så utruleg glad for å vere på tur med oss - sjølv som den einaste hanen i korga. Det er ein ting eg er verkeleg oppsett på, og det er bandplikta! Prins er alltid festa i magereima på sekken slik at eg har kontroll på han. Eg har sett på Facebook at nokon snakkar om bandplikta for å beskytte fuglane, og det er eg einig i, men i ganske mange av dei skogane eg går i, finst det sau (geiter og krøtter), og ein hund SKAL ALDRI springe rundt utan band. (NB! Min hund har ein fristad, og det er på feriestaden vår. Utanom det har han i praksis ingen fristadar!)

Vakre Linndalsfallet

Denne turen er ikkje ein topptur - den kan knappast kallast fjelltur, for ein stig ikkje over skoggrensa. Men det er i høgste grad ein opplevingstur. Opplevingane står i kø, og det er desse opplevingane som kallar fram den genuine turgleda hos meg.

Den første flotte opplevinga ein får når ein går stien opp frå Jenstad, er møtet med Linndalsfallet. Det er eit fantastisk flott fossefall som fødast ut av elva Linndøla som kjem frå inst i Dindalen og renn gjennom Lindalen.

Frå bomstasjonen ovanfor Jenstad er det 1,3 km, og i mitt tempo er det 45 minutt dit.

På vandring gjennom skogen

Så var det tid for å gå vidare. Vi kunne ikkje bli verande ved Linndalsfallet :) Stien går slakt opp gjennom lia, og vi er så vidt borti vegen. Vi følgjer stien vidare til vi kjem att på vegen oppe på Mælan på 765 meter over havet - som eigentleg er turens høgaste punkt. Eg skriv eigentleg, fordi vi skal ei sløyfe opp til Gammelsetra, og den ligg på 807 m.o.h. i følgje ut.nos kart.

Vi tar i retning Gammelsetra langs vegen, og litt lengre nede i lia ser vi den flotte brua over Linndøla - som mange nok har sett på bilde på t.d. Instagram.

Gammelsetra turisthytte

Gammelsetra er eit nydeleg setertun, og du kan lese meir om setra i denne lenka. Eg har skrive om besøk på setra tidlegare, og vil absolutt oppfordre til å ta den ekstra kilometeren frå stien for å nyte nista på det store langbordet utanfor hytta. 

Det var imidlertid ein ting eg merka meg: Det står på lenka frå ut.no at hytta er opa, men då vi var der, var alt låst, så mest truleg må ein ha DNT-nøkkel i tillegg til å ha booka inn på rom der.

Men det fine med Gammelsetra er at det er eit langt bord utanfor hytta ein kan ta matpausa ved. Utanfor gjerdet spring det sauar - derfor er det viktig å hugse å lukke porten etter seg!

Frå Gammelsetra er det fleire ruter - over fjellet til Gjøra, innover Linndalen eller den vegen vi skal gå tilbake igjen for å komme på stien.

I dette blogginnlegget kan du lese meir om å ha Gammelsetra som utgangspunkt for tur :)

Brua over Linndøla

Når du finn tilbake på stien etter å ha besøkt Gammelsetra, kjem du ned til den flotte brua over Linndøla. Den er verkeleg prektig.

På andre sida av brua, kan ein gå litt oppover mot lia for å komme inn på vegen eller ein kan ta stien vidare. Eg har aldri gått langs vegen der, men når ein gjer det, kjem ein til krysset kor ein tar av mot Middagshjellan (der har eg vore med på traktorsafari ein gong). Frå Middagshjellan kan ein gå innover Skirådalen dei mesta 15 km til Loennechenbua, som er den høgast liggande hytta i KNTs rutenett og det er også den minste. 

Tilbake til vår tur, tok vi stien vidare i retning Lundlia. Etter kvart kjem ein inn på vegen igjen, skjønt veg og veg...Slettes ingen autostrada, men ein veldig koseleg skogsveg. 

Lundlia - på raskt besøk hos Keiko og Helge Dragseth

Så kom vi endeleg fram til Lundlia - langt på ettermiddag. Eg hadde tidlegare på dagen sjekka om Keiko og Helge var heime, og det var dei.

Vi tok ei ny nistepause der og ein triveleg prat før det var tid for å starte på turen ned Lundlibakken. Endå hadde vi ei oppleving til å få med oss, nemleg Svøufallet. Men først måtte vi helse på sauane og ikkje minst ekteparet på garden.

Det må nemnast at turiststien ikkje går rett gjennom tunet deira, men på nedsida av garden, langs den flotte steingarden. Med min eigen oppvekst på ein aude gard langt frå folk, er det nok ikkje uventa at eg kjenner meg mesta i slekt med ekteparet der.

På Lundlia har dei om vinteren berre tilgang på å ta seg fram med snøscooter. Utpå våren ein gong, tiner vegen fram og dei kan flytte bilen frå parkeringa på Jenstad og heim til Lundlia.

Midt i Lundlibakken ligg det restar etter det vesle bruket som låg der på slutten av 1800-talet. Ole Johnsen Lundli, som vart fødd der i 1873, før familien flytta nærmare Gjøra, vart til slutt senator i South Dakota. Det er ganske utruleg at ein kan kome frå vesle Gjøra og bli ein amerikansk delstats viktigaste mann.

Åmotan

Då vi starta turen frå Jenstad om føremiddagen, kunne vi høyre fossesus lenge. Det var ei blanding av lyden av Svøu og av Reppfallet, som startar inne i Reppdalen. Meir om den fossen til slutt.

Synet av Svøu har vi på fleire plassar på heile turen rundt, men når vi kjem ned Lundlibakken, nærmar vi oss steg for steg den flotte fossen. Den som køyrer opp mot Grødalen, passerer toppen av fallet i den skarpe svingen og kan sjå på fossen på nært hald der. Eg synest at det å komme ned mot fossen og komme tett på han der, er meir mektig.

Anisa var for første gong i Åmotan, og etter gliset å døme, blir det ikkje den siste.

Der elva Grøvu gjer ein sving, ligg brua som går over til stien mot Svisdal.

Nyter dei siste restane av ettermiddagssol ved Svøu.

Tilbake på Jenstad

Oppe på bakkekanten ovanfor Åmotan, er vi tilbake på Jenstad. Svøu ligg i ryggen på oss og husa på Jenstad ligg foran oss. På høgre handa kjem den siste fossen fram, nemleg Reppa. Det er den elva ein går over like før vi kom til Lundlia.

På denne rundturen i fossane sitt rike, har vi sett eller gått forbi fire fossar og elver. Like nedanfor kanten på Jenstad møtast Reppa og Linndøla, før dei nokre hundre meter lenger ned treff Grøvu og Svøu. Åmotan betyr "der elvane møtast", og det er verkeleg eit unikt elvemøte rett nedanfor Jenstad. Apropos elvemøte: eg har enno ikkje gløymd at eg ikkje visste kva Åmot betydde på ei geografiprøve i barneskolen... Men då hadde eg aldri vore øvst i Sunndal og sett det i praksis. Har du sett det, gløymer du det ikkje.

Reppfallet

Fleire blogginnlegg om denne turen:

Rundturen Jenstad - Gammelsetra - Lundlia - Åmotan

Rundturen Jenstad - Åmotan - Lundlia - Jenstad

Slektshistorie: Bestefar Franz og Studio 1 og 2

Eg har tenkt ei stund på å skrive ned Hoemsetras gardshistorie. Dessverre er det slik at ein kjem på det for seint og kjem i gang for seint. Kanskje er heile prosjektet for seint no, og det er i så fall synd. Generasjonane etter oss treng å få kjennskap til gardshistoria. Eg rakk å ta opptak av pappa som fortalte om bestefar Franz sine lydstudio. Desse har eg skrive ned her og nedst i teksten kjem fortellinga om då vi skulle finne Studio 2 i pinsa 2020.

Fortalt av Arild Karijord og tilrettelagt av meg.

Studio 1

Det første prosjektet til far kalte han for Studio 1. Dette var før bror Knut forulykka i 1952, så truleg i rundt 1950. Far bygde ei hytte mesta heilt inne på Fløta, og det han trong av materiale, rodde han innover. Hytta var bygd av 2 tom 4 tom og hadde fleire vindauge, og der inne hadde han seng, bord og stol og vedomn. Sidan det var så nært, kunne han gå innover dit mesta året rundt, det var berre veret som bestemte. Når det var fonnfare, kunne han ikkje gå innover, men det var dit han gjekk for å dikte, og det var visst der han sat og skreiv «Seperatorvisa». Ein gong kom han heim og spurte nabo Otto Meringdal om han ville høyre eit lite utdrag, og då hadde Otto humra og sagt at han var inne på noko der. Han kjente nok att naboen i sangen.

Så ramla hytta av fonngufsen, og det var berre å samle saman restane. Spettet stod inne i hytta, men den fann han att ståande i Fløtelva. Materialen var ikkje brukande. Fløtelvfonna kom over skogen med eit voldsomt trøkk.

Studio 2

Etter det kom han på at han skulle bygge i Haudukteia. Han var fleire gonger og såg seg om, og på turane hadde han med feller som han skulle fange rev og røyskatt i. Det var 10 kr/skinnet å få for røyskatten og 150 kr/ skinnet for reven, så det var viktig attåtinntekt. Ute i Eresfjord heldt far på med feller for å få mårskinn, og prisen for dei var 1000 kr per skinn, dei har funne restar etter dette oppunder nokre heller ved Goksøyra.

I Haudukteia var det ein veldig fin oreskog som hadde høveleg storleik. Han sagde ned og borka av frå tømmeret og bora og slo trekile gjennom. Slik vart hytta sett opp i Haudukteia. Storleiken på ho var rundt 2x2 m eller kanskje 3x2 m, og hadde vindauge både nedover mot vatnet og sørover mot Eikesdal.

Veret bestemte kor ofte han kunne dra dit, for han måtte ro. Kanskje han tok med seg gitarmaterial som han heldt på med i tillegg til å skrive. Franz bygde gitarar som han selde, og fekk ein gong tredjepremie på Romsdalsmartnan i Molde i konkurranse om å lage likaste gitaren. Det var tidleg på 1950-talet, kanskje i rundt 1954. Marit Finset vart premiert for likaste primet eller søsten.

«Mitt barndomsfjell» var ei av dei siste visene han skreiv, det kan eg og hugse, den var skriven på 1950-talet. Ein mai månad kor Seterelva var veldig stor.

 Blåtur til Haudukteia på jakt etter Studio 2 

For nokre år sidan sa nabo Siri at ho skulle invitere meg med på ein blåtur, og ut frå tipsa ho gav, var det ikkje vanskeleg å gjette seg til at turen skulle gå til Studio 2 i Haudukteia. Eller kanskje heller: ekspedisjon for å sjå om vi greide å finne vegen til det som vi visste var restane etter den gamle hytta til bestefar.

Det vart bestemt at vi skulle dra innover på denne ekspedisjonen i pinsa 2020, og nabo Arne, far til Siri, skulle vere skysskar. Veret var fint og vi var eit flott turlag :)

Haudukteia ligg nokre kilometer oppover vatnet (her vil folk flest seie innover vatnet mot Eikesdal, men vi ved vatnet er ikkje heilt som folk flest).

Naboane Siri og Bjørg.

Her er Haudukteia og elva/ fossen Rangåna. Ein plass oppe i skogen ligg hytta til bestefar.

Vi la til båten der det var mest praktisk - det vil seie mest tilsynelatande praktisk - å legge til land. I gamle dagar, då eg var unge, var det der mamma gjekk på land for å plukke bringebær, og det var og utgangspunktet for den lange lenka vi sette der på grunn av at det er langgrunt.

Vel, no er det vill vest i det området, og vi måtte smyge oss over og under tre og diverse for å kome oss opp og fram.

Tett, tett skog...

Ulendt terreng.

Tante Karin (t.v.) og nabo Bjørg er til alt overmål fadrar på meg, så dei hadde eit triveleg gjensyn.

Det er berre å prøve å komme seg oppover...

Eit flott turfølge, der Aslak var minstemann med fem-seks år då. Han syntest det var ein grei tur.

Etter å ha gått i bratt oppoverbakke eit godt stykke, vi skulle jo opp på rundt 300 meters høgd, fann vi endeleg ein bratt stein som liknar mest på ei kyrkje. Dit var det vi skulle, for under der låg restane etter bestefar si hytte.

Eg er ikkje heilt sikker på om hytta var bygd under denne steinen eller om steinen kom og slo hytta til pinneved på eitt eller anna tidspunkt.

Mesta uråd å sjå vatnet frå denne plassen.

Stor glede i turfølget då vi fann steinen. Det var berre Siri som hadde vore der tidlegare, så ho hugsa heldigvis vegen rett frå forrige gong. Då hadde ho ein "på lykke og fromme"-tur for å sjå om ho kunne finne hytta.

Etter at bestefar døydde i 1968, er det nok ingen som har oppsøkt hytta i det heile. Eg har berre høyrt fortalt om ho, men det var liksom aldri snakk om at vi skulle dra oppover og sjå...

Under steinen måtte vi ha pause i godveret og sjølvsagt var det tid for sjølvie.

På bildet under er heile turfølget: Naboane Siri, Anne, Aslak og Bjørg, broder Terje, tante Karin (som var på besøk då) og meg.

Det store spørsmålet var jo om det låg att noko etter hytta der under steinen, og det fann vi. Heile to ringar som hadde vore på vedovnen i hytta låg der og venta på oss. Dei tok vi med oss heim til Hoemsetra som eit merkeleg minne om bestefar.

Slike ringar frå vedovnen kan til dømes brukast som ramme...

Så var det tid for å finne vegen ned att, og sant og seie, så var det ikkje lett å vite kor ein ville ende opp hen i denne kraterskogen. Det er ikkje heilt tilfeldig kor ein burde ende opp heller, for om ein kom femti eller hundre meter feil, var det ikkje sikkert ein kunne komme seg heilt ned til vasskanten og bli tatt ombord i båten.

Vi fann ei glipe på turen kor vi kunne sjå over til Seterelva.

Aslak var ein kar som la merke til mykje på turen. Her er det ei larve eller noko slikt han har funne og peikar på.

Forunderleg tur: Litt over og litt under tre som låg der... Mesta som når ein vever eller stopper strømper...

Endeleg nede att ved båten. Tor Arne og Arne er skysskarar med Marit som selskapsdame :)

Ikkje lett å navigere båten trygt mellom steinane her.

Eg må rett og slett avslutte turfortellinga som ein god, gammal stil: Og alle var einige om at det var ein fin tur :)