Turblogg: Sommarens supersykkeltur Eidsvåg - Eikesdal t/r, del 4: Retur til Eidsvåg

Turen nærmar seg slutten, men eg må sykle tilbake til Eidsvåg igjen. Her er siste del i historia om sykkelturen til Eikesdal.

Alt har ein ende, også besøka på Hoemsetra, og på ny går turen over Eikesdalsvatnet. Det er tid for å finne vegen tilbake til Eidsvåg. Sykkelen står og ventar på meg på parkeringsplassen, så når hjelmen er på hovudet, er det berre å gjere meg klar i både kropp og hovud for fire mil tilbake til Eidsvåg.

Viketunnellen gjer eg fortare unna denne dagen, for der han går litt oppover på veg innover Eikesdalsvatnet, går han jo tilsvarande litt nedover på returen. Dermed brukar eg fem fine minutt mindre gjennom på veg mot Øverås - men sikkerheita med lys og refleks er den samme. 

På Øverås stoppar eg sjølvsagt for studere fjella, vatnet og refleksjonen - det som eg elskar i sjela mi så inderlig sterkt - før eg syklar vidare ned gjennom Eresfjord. I det eg syklar ut av bygda, passerer eg skiltet som viser at det er 17 km til Eidsvåg. Eg hugsar den gong i tida vi måtte reise med ferga til Øverås. Då stod det eit skilt på kaia som fortalte at det var 28 km til Eidsvåg.

Like utanfor bygda, i det som heiter Paulen, er det ein stor klatrevegg. I gamlare dagar, fram til eg var lita jente, gjekk vegen under berget der, men no fungerar fjellet som ei leikegrind for dei som elskar å klatre.

NB! VIKTIG INFORMASJON!

Sykkelturen langs vakre Eresfjorden går vidare - og det er heilt speglblankt. For meg er noko slikt rein nyting. Eg kunne eigentleg berre blitt der og nytt det vakre i ei lang stund. Men eg har eit tidsskjema, ein bussavgang, eg skal rekke - og det er meldt regn. Så dermed er det berre å trakke vidare.

Svarttind speglar seg i Eresfjorden.

Eg stoppar på Godtemplaren og skriv meg inn i idrettslaget si sykkeltrimbok, slik eg gjorde på tur innover. Turen går vidare forbi Bugge, før eg også denne dagen stoppar på Ut-Bugge for å signere i sykkeltrimboka der. Samtidig tar eg tid til å helse på krøttera der - og som ein ser: Der eg har ein time tidlegare, er det tydeleg regnvér. Alle teikn tyder på at det er på veg utover, og eg vil helst ikkje bli våt.

Sidan eg enno har litt tid og regnvéret ikkje har komme heilt ut til Eidsvåg, bestemmer eg meg for å legge inn ein Stikk ut-tur i turen. Dessverre har eg ikkje tid å gå til Prestaksla, men tar ein tur langs Bjørnsonstien. Her kan du få vite om denne turen:

Det er ei felles avkøyring for turane til Prestaksla og Bjørnsonstien, men parkeringa til Bjørnsonstien er nede ved vegen, mens ein må køyre eit par hundre meter oppover for å komme til parkeringa til Prestaksla. 

Turen langs Bjørnsonstien er i stor grad den gamle traséen til vegen innover mot Eresfjord. No er det ein triveleg skogssti. Det er ikkje så mykje utsikt langs stien, men det er sett opp nokre plassar å sitte ned. 

 

I alminneleg tempo tar det rundt tjue minutt å gå stien til ende, og der blir ein møtt av eit flagg - og utsikt innover mot Skjorta. Mens Bjørnson hylla Skjorta - "se, der inde Skiorten" - så er ikkje utsikta til det monumentale fjellet særleg slåande den dagen eg er på Bjørnsonstien.

Tilbake på vegen igjen syklar eg to hundre meter fram til Nesset Prestegard. Tidlegare var det prestebustad, og det var jo derfor Bjørnstjerne Bjørnson hadde tidlege barndomsår der. Og derfor har Nesset Prestegard ein særeigen plass i både lokalhistoria og den nasjonale historia. Tida i Nesset forma Bjørnsons forfattarskap, og gav såleis inspirasjon til både Arne, Synnøve Solbakken, En glad gutt, historia om Blakken og om eit barndomsminne (han er vitne til ein som blei halshogd) - og utvilsamt og til "Ja, vi elsker".

Nesset Prestegard var for eitt eller to år sidan rehabilitert, og er no open for besøk og omvisning. Fjøsen er jamnleg i bruk til ymse arrangement.

Eg har ikkje tid til noko omvisning denne dagen, og sykkelturen går vidare i retning Eidsvåg. Eit kort stopp for å ta bilde av det som frå gammalt av heitte heiter Schnitlertun. Allereie for hundre år sidan heitte dette huset Schnitlertun Hotel & Pensionat, mens det i dag heiter Eidsvåg Fjordhotell. Men i mellom desse to hotelldriftene har det vore mykje forskjellig aktivitet i huset. I mi levetid har det vore aldersheim, nærradio, vevstue og no, hotell.

Men kven var Schnitler som gav namn til huset?

Det var ein kaptein Schnitler som var veginspektør i Vestre Nordmøre veginspektørdistrikt på 1850-talet, og som hadde eit vesentleg ansvar i planlegginga av vegen i Eikesdal. I "Vegbygging og vegvedlikehald i Eikesdal" av Bjarne Rekdal og Romsdal Sogelag (1984) står det at han budde på Vorpenes i Eidsvåg, det vil seie garden som ligg i bakken ovom Schnitlertun. Kaptein Schnitler er ikkje referert med noko fornamn, og når eg prøver å leite i kjelder, dvs. Digitalarkivet, er den einaste eg finn busett på Vorpenes i Eidsvåg med Schnitler til etternamn, ein som heiter Ebbe Carsten Schnitler, fødd 1809 (døydde i Tromsø i 1864).

På nettsida Vorpenes finn eg informasjon om at Vorpenes-garden blei skilt ut frå Nesset Prestegard tidleg på 1600-talet, og fungerte saman med prestegarden som kyrkjegods. Den kom inn i Schnitler-slekta i 1763, og vart i familien gjennom fire generasjonar i 111 år. I 1765 vart garden ein embetsmannsgard, og kaptein Ebbe Carsten Schnitler var i løpet av dei fire generasjonane den mest markante eigaren av garden, og han var og ein arg rival til Peder Bjørnson, Bjørnstjerne sin far. Schnitler virka som ordførar i Nesset kommune i perioden 1846-1849.

Huset Schnitlertun har ikkje namnet etter den nemnte kapteinen, men etter hans dotter, som i følge Kulturminnefondets sider frå mai 2023 fortel at huset vart reist av Sophie Alethe Schnitler (f. 1844), i 1926. Ho var gift med sokneprest Søren Koch i Surnadal, men vart skilt frå han. Etter skilsmissa flytta ho til heimbygda Eidsvåg, og gjekk då i gang med å sette opp eit hus som skulle bli heim for eldre, fråskilte kvinner. Før ho døydde, overførte ho eigedommen til Raudekrossen, som skulle vidareføre hennar ønske om at huset skulle vere ein heim for eldre, fråskilte kvinner. Mannfolk hadde faktisk ikkje rett til å gå inn i huset i det heile.

Men Raudekrossen lukkast ikkje å halde huset i drift etter Schnitlers intensjon, og dei leigde huset ut til ei frøken Brecke, som så starta med hotelldrift under namnet Schnitlertun Hotel & Pensjonat. Hotellet vart svært populært på 1930-talet, og hadde gjestar frå både inn- og utland.

Mange år seinare, på slutten av 1950-talet, vart huset til aldersheim, men ikkje berre for eldre, fråskilte kvinner, men for alle som hadde behov for ein plass på aldersheimen. Eg kan hugse bestemor og eg gjekk frå sentrum av Eidsvåg til gamleheimen ein gong i rundt 1979 for å besøke gamle tante Marie, som budde der siste tida ho levde. Men eg meiner å hugse at vi stoppa der for å selje den "berømte avisa" Eikesdalingen våren 1985. I såfall vart det avvikla som aldersheim like etter, for då Nessetradioen starta opp i rundt midten av 1980-talet, var det oppe i 2. etage der.

Schnitlertun reklamerte i si tid for at det hadde fine uteområde og ei fin strand, og når ein ser ned mot sjøen frå hotellet, stemmer det heilt. Sjølv om mykje har vore gjort med stranda der dei siste åra, var den nok eigna som strand allereie for nitti år sidan og.

Eg ser over mot Eidsvåg sentrum - turen er snart over. Eg slapp regnvêr på turen utover, og det siste eg skal gjere er å trykke inn Stikk ut-koden like ved rådhuset - før eg kjøper mat og strekker beina på verandaen til mamma :) 

Det var turen sin det! Takk for alle som fulgte med gjennom å lese fortellingane mine :)

Turblogg: Sommarens supersykkeltur: Eidsvåg - Eikesdal tur/ retur del 2 - Til Eikesdal

Dag 2 på sykkelturen, og med solskinn i dalføret bestemte eg med for å sykle opp til Eikesdal. Spørsmålet var sjølvsagt: Kor langt orka eg å sykle denne gongen?

Det er få ting i verda eg oppfattar som så ekstrem kvalitetstid som ein rotur i solskinnet med fiskestanga ute. For ein flott start på dagen - broderen med årene og eg med fiskestanga. Det er rett og slett lite som kan måle seg med eit speilblankt Eikesdalsvatn.

Utover mot Hoem og Øverås. Nokre skyer foran Goksøyra.

Oppover mot Eikesdal - med Mardalsfossen som naturleg midtpunkt.

Forsyne meg vart det ein liten fisk på kroken og.

Turen startar der han slutta dagen før. Sykkelen står på parkeringa vår og ventar på meg. Foran meg ventar ein kosetur oppover langs vatnet, og iallfall ein tur til Mardalsfossen. Men kjem eg til å sykle heilt til Finnset? Det gjorde eg nemleg for eit par år sidan. Då sykla eg to turar frå parkeringa til Eikesdal, og på den første turen sykla eg til stikk ut-posten som låg innanfor Finnset og ned att, og på den andre turen sykla eg både til Finnset og til Mardalsfossen.

Det fine med heile vegen fra Øverås til Eikesdal er at han er veldig flat. Den største stigninga finn ein inne i Viketunnellen på veg innover. Så turen frå parkeringa vår til Eikesdal er ein rein kosetur. Eg pleier for eksempel å sjå etter markjordbær langs vegen - og om så stoppe og putte nokon i munnen :)

Ved Ågothammaren har det vore mykje sikringsarbeid på vegen, slik at det skal vere trygt å fare langs vegen. Det skjer iallfall ikkje meg noko når eg rundar rundt det markante fjellet. 

Mange hugsar kanskje "71 grader Nord - team" på TV Norge sist vår, for då var det tur til toppen av Ågottind - med overnatting midtvegs oppi ein plass der... Med synet av Hoemsetra i bakgrunnen og mest av alt vakre bilde frå Eikesdalsvatnet vart det ei fantastisk flott reklame for denne indre kjerna av Molde kommune.

Her startar stien ein må gå for å komme opp til Strandkolvet kor ein hoppar ned.

Eikesdal i sikte.

Bilde frå sykkelturen i 2021. Då var det ganske bra med vatn i Vestre Mardøla.

Dette bildet av vertshuset i Eikesdal var tatt på sommarturen i 2021. Det ser ein fordi det var mange bilar utanfor, og det var dagleg drift der. Dessverre har det vore vanskeleg å få dagleg drift der i 2023, og det var ope berre nokre få gonger der. Håpar på bedre tider, for vertshuset ligg glimrande til ved inngangen til bygda - og med ein campingplass på andre sida av vegen.

Første skikkelege stopp på turen er nede på kaia for å sjå at cruiseferga Mardøla låg der. Og for å sjå etter kjentfolk. På stranda rett bortanfor var venner av meg i gang med å gjere eit formiddagsbad... Det er slettes ikkje ein favoritthobby eg har. 

I Eikesdal er det fleire moglegheiter for å finne vegen til fjells, og utanfor Sandgrovsletta Camping står det skilt med to av desse rutene. Om du kjem deg opp til Finnset, så startar turen opp lia på sti der fjellvegen startar. Like ovanfor Reitan finn du stien som går opp til Sandgrovbotn. Der kan ein ta seg fram til Mardalsfossen, eller ein kan kan gå utover Mardalsbotn mot Isfjorden.

Gamle Eikesdal skole kor eg var elev i åtte år.

Dessverre vart det ikkje noko tur oppover Eikesdalen denne gongen fordi eg prioriterte å drikke kaffi hos vennar på campingplassen. Men eg har mange fine bilde frå turane eg gjorde i 2021 som eg vil lage til ein del 3.

Turen min går vidare frå campingplassen mot Mardalsfossen. Det er rett og slett eitt bilde eg likar godt å sjå sjølv: bilde av sykkelen min oppe ved stikk ut-posten under fossen. Rett før ein kjem til parkeringsplassen er det skilting om at det er ein annan tursti som er mogleg å gå. Det er gammelstien som var før ein laga den fine grusvegen opp til fossen. Eg tar grusvegen oppover først, men planlegg å ta gammelstien ned att...

Det er nyttig å ta seg tid å lese på infoplakatane som er sett opp.

Oppe ved konsertplassen treff eg fem trivelege damer. Det er naboen Marit Vike (90 år om nokre få dagar!) og hennar turvenninner - ingen er under 85 år! Dei har gått gammalstien oppover, for dei er nemleg på stikk ut-tur, og har derfor allereie vore til posten ved stortolla. Då eg sa eg skulle ta gammalstien med sykkelen, trur eg eigentleg dei berre såg rart på meg... 

Vi sa ha det, dei gjekk ned att til parkeringsplassen og eg og sykkelen gjekk vidare opp til Mardalsfossen for å registrere stikk ut-koden.

Postkassa kor ein kan skrive seg inn i turboka.

Dette er draumen eg ber: Bilde av sykkelen foran Mardalsfossen.

Så gjekk turen vidare frå grusvegen til Mardalsfossen til gammalstien bortover skogen. I starten såg det greit ut, men eg hadde ikkje gått så veldig langt før eg skjønte at dette kunne bli ei selsam historie... For den veldig smale stien er ganske attgrodd, det er store steinar i vegen og det er tre i vegen. Så for meg med sykkel vart det ei aldri så lita utfordring...

Her gjekk rett og slett både sykkelen og eg i koll. Eit kronglate parti å ta sykkelen gjennom trillande.

Puh! Endeleg gjennom. Der stien går opp mot stortolla sett eg att stien og går opp for å få registrert koden.

Litt attvakse her og...

Stikk ut-posten ved stortolla.

Frå stortolla er det berre å gi seg på heimveg utover langs Eikesdalsvatnet. Om ein vil ha kortreist ferie på lågbudsjett er det ikkje så mykje som skal til før ein har ein skikkeleg bra tur. Ta det litt saktare, sjå seg i rundt, høyre på lyden av naturen og trekke inn lukta av sol, sommar, blomster og skog. Det gir ei enorm glede og det gir mykje energi om ein er i mangel av det.

Ikkje minst er det å ta seg tid å treffe folk og snakke med folk viktig, og det er jo mykje enklare når ein sitt på ein sykkel enn når ein sitt i ein bil.